Szczepionki, eko terror i czy jajko jest nabiałem?

Z pewnością wiele Was słyszało o tym, że szczepionka MMR może powodować autyzm u dzieci. Myślę też, że wiele z Was słyszało o tym, że badania, na których opiera się ta informacja zostały sfałszowane. Być może obiło Wam się o uszy, że ten artykuł naukowy został wycofany z publikacji, autor został zdyskredytowany jako naukowiec i otrzymał zakaz wykonywania zawodu lekarza. Andrew Wakefield bo o nim mowa, obecnie mieszka w Stanach i jest aktywnym działaczem na rzecz ruchu anty-szczepionkowego. To wszystko może wiecie, może obiło Wam się o uszy. Ale ile z Was widziało ten artykuł? Ile z Was wie, że ten artykuł ma pięć stron (łącznie z bibliografią) a badania przeprowadzone były na 12 dzieciach (w tym 11 chłopcach). Ile z Was go przeczytało?

Ta ‘bestia’, która zasiała ziarno niepewności w sercach tysięcy (jeśli nie milionów) rodziców wygląda obecnie tak:

Smutny manuskrypt z wielkim czerwonym napisem ‘retracted’ (wycofany), który w dalszym ciągu można ściągnąć ze strony uznanego brytyjskiego tygodnika medycznego the Lancet (klik). To on stał się pożywką dla niezliczonych ruchów anty-szczepionkowych, jest odpowiedzialny za spadek liczby zaszczepionych dzieci w wielu krajach, jest odpowiedzialny za wybuchy epidemii chorób, które wydawały się być pod kontrolą.

No ale co tam jedno badanie. Na stronie Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wiedzy o Szczepieniach ‘STOP NOP’ znalazłam link (klik) do aż ‘157 recenzowanych artykułów, wskazujących że szczepionki […] mogą być powiązane z rozwojem autyzmu’. 157 badań to już bardzo poważna liczba. Kliknęłam i pobieżnie im się przyjrzałam.

Co znalazłam? Zaledwie kilka badań dotyczyło porównania zdrowia dzieci szczepionych i nieszczepionych. I zaznaczam, że porównano tutaj zdrowie tych dzieci i występowalność różnych chorób (np. alergii), nie tylko autyzmu i niejasne było jakie zmienne były kontrolowane (np. historia chorób w rodzinie. czynniki środowiskowe itd.) a próby tych badań to były zazwyczaj próby celowe a nie losowe.

Znaczna większość badań dotyczyła metali ciężkich (a nie szczepionek per se) a badania były prowadzone na myszach, szczurach, kurczakach czy małpach. Badano wpływ metali ciężkich na funkcje kognitywne mózgu jako takie (raczej trudno zdiagnozować autyzm u szczura albo myszy). Było też trochę badań nad autyzmem per se (przedmiotem badań były zdiagnozowane już dzieci) i chemiczną kompozycją mózgu, które sugerowały, że w mózgach/organizmach dzieci z autyzmem jest więcej metali ciężkich niż u zdrowych dzieci. Ale i stąd długa droga do tego aby udowodnić, że to wina szczepionki, która zawiera metale ciężkie. W końcu jeśli ktoś jest otyły i ma dużą zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie to niekoniecznie dlatego, że w przeszłości zjadł jednego pączka. Praktycznie każde badanie kończyło się standardowymi wnioskami czyli, że ‘potrzeba więcej badań, potrzeba pewniejszej metodologii, większej próby itd.’ Nie znalazłam na tej liście żadnych badań, które byłyby metaanalizą czyli syntezą obecnego dorobku naukowego w tym temacie.

Podsumowując, w tych publikacjach i w abstraktach, które pobieżnie przejrzałam nie znalazłam NIC, co by mnie jako matkę zaniepokoiło nawet w najmniejszym stopniu. No ale ja znam trochę statystykę, która jest językiem badań epidemiologicznych, przeczytałam w swoim życiu setki artykułów naukowych, znam nieco angielski i mam nieograniczony dostęp do katalogu biblioteki bodlejańskiej. Lwia część społeczeństwa w najlepszym przypadku o szczepionkach i autyzmie przeczyta w pismach popularno-naukowych, w najgorszym niestety w tabloidach albo Internecie.

Uważam, że jeżeli istnieje chociaż cień podejrzenia, że szczepionki faktycznie mogą powodować czy też ‘aktywować’ autyzm u dzieci z pewnymi predyspozycjami to jak najbardziej trzeba to badać, rzetelnie! Uważam też, że rodzice powinni być poinformowani o wszelkim ryzyku i powinni mieć wolny wybór, czy chcą dzieci zaszczepić czy nie*. Ale ubolewam mocno nad tym, że robi się ludziom ‘wodę z mózgu’, że straszy się chwytliwymi nagłówkami w gazetach, które nie mają pokrycia w wynikach badań naukowych. STOP NOP podała link, w którym ktoś (bo nie oni) opakował 157 różnych badań w hasło ‘szczepionki mogą powodować autyzm’. A to jest po prostu nieprawda, tego nie ma w tych badaniach!!!

To nie jest wpis, który ma wzniecać dyskusję o szkodliwości szczepionek, o spisku wielkich koncernów farmaceutycznych, czy głupich anty-szczepionkowcach, którym obca jest solidarność społeczna i pojęcie odporności gromadnej. To jest wpis o tym, jak odkrycia naukowe i wyniki badań empirycznych mogą być wypaczone, użyte przeciwko nam. Wybrałam na wstęp przykład ze szczepionkami bo jest on wyjątkowo dobitny. Tak naprawdę chodzi mi o innego straszaka, bardziej na topie, czyli o katastrofę klimatyczną.

Najstarsi górale może jeszcze pamiętają co to jest Y2K. U progu nowego tysiąclecia straszono nas, że komputery ześwirują, będą myślały, że jest rok 1900, systemy informatyczne padną a świat pogrąży się w chaosie. Finalnie oczywiście nic takiego się nie stało. Najstarsi górale tego nie pamiętają, ale mogą poczytać, że na przełomie 999 i 1000 straszono ludzi Lewiatanem. Mityczny potwór miał wyleźć z morza i zrobić Armagedon. A kiedy ani Lewiatana ani Armagedonu nie było ludzie zaczęli świętować i tak narodził się ’sylwester’.

Oczywiście nie mam zamiaru nikogo przekonywać, że katastrofa klimatyczna to wydmuszka albo wymysł grupy rąbniętych ekologów, którzy propagują takie straszne treści i (na pewno) czerpią z tego jakieś korzyści. Wiemy, że temperatura na ziemi się systematycznie podnosi. Wiemy, że jest to efekt działalności człowieka i generalnie rzecz biorąc niefrasobliwego eksploatowania zasobów naturalnych w celach bogacenia się. To są fakty, to nie ulega kwestii, to można zobaczyć w pomiarach (które każdy może zrozumieć), można odczuć na własnej skórze (ja jeszcze pamiętam zamarznięty Bałtyk), topniejące lodowce można zobaczyć na zdjęciach satelitarnych. Dane faktycznie są zatrważające. Ale…. naukowcy nie wiedzą tak naprawdę co to oznacza dla przyszłości Ziemi i naszego gatunku, a jeśli wiedzą to wiedza ta jest oparta na bardzo skomplikowanych modelach statystycznych, które nie są kompletne, bo nie mogą być.

Straszy się nas wizjami świata apokaliptycznego jak z holywoodzkich filmów takich jak ‘Pojutrze’, ‘Mad max’, ‘Waterworld’ i wiele, wiele innych. Ale czy takie scenariusze są możliwe. Hmmm. W filmie ‘Powrót do przyszłości 2’ w 2015 roku mamy latające samochody, lewitujące deskorolki, samozawiązujące się buty i kurtki z wbudowaną suszarką (i to na wyposażeniu każdego nastolatka) – film powstał w 1989 roku. Futuryści sześćdziesiąt lat temu przewidywali, że w 2020 roku skolonizujemy Marsa a jakoś nikt nie przewidział…. Internetu! Aldous Huxley w ‘Nowym wspaniałym świecie’ napisanym w 1932 roku przewidział inżynierię genetyczną a ‘zapomniał’ o telefonach komórkowych. Upraszczając, przez analogię scenariusze filmów typu ‘Pojutrze’ są tak samo prawdopodobne jak lewitujące deskorolki w 2015 roku. Nie ma się co nimi sugerować. Szkoda tylko, że tak działają na naszą wyobraźnię.

Zgadzam się, że przez to co się dzieje z klimatem na Ziemi nie czeka nas pewnie nic dobrego. Ale wątpię aby czekała nas na tyle okropna śmierć i kataklizm aby jej wizja powstrzymywała dzisiejsze, wykształcone kobiety w rozwiniętych krajach przed rodzeniem dzieci. Jeśli niektórzy uważają, że potrzebna jest kontrola urodzeń to na pewno nie w i tak wymierającej Europie. Na BBC pojawił się ostatnio artykuł (klik) o młodej mamie, która po urodzeniu dziecka nagle naczytała się rewelacji naukowców (domyślam się, że nie z faktycznych badań ale ich wyników przetworzonych w mocne i dobrze klikające się nagłówki przez media) i popadła w eko-depresję. Zamiast cieszyć się pierwszymi miesiącami z nowonarodzonym synem, zaczęła się martwić co ona najlepszego zrobiła powołując go na taki okropny świat.

Z jednej strony dobrze, że nas straszą. Na świecie potrzebna jest coraz większa eko-świadomość bo dzięki niej i naszym działaniom, mam nadzieję, możemy znacznie opóźnić proces niszczenia naszej planety. Nie pamiętam już kiedy piłam z plastikowej słomki czy plastikowego kubka, nie, nie dlatego, że tak wybrałam (to osobna kwestia) ale dlatego, że nie można ich kupić, nie ma ich już w restauracjach. Patyczki do uszu nie są plastikowe, w sklepach do sałatki na wynos dodają drewniane sztućce. Moj kolega z pracy zrezygnował z latania tam gdzie to możliwe na rzecz pociągu, inny zaczął się golić ‘oldskulową’ maszynką na żyletki’, koleżanki z pracy poszukują najlepszego szamponu w kostce a mój lokalny supermarket zaczął sprzedawać wiele produktów na wagę (warzywa, owoce, orzechy itd.). Na drogach jest coraz więcej elektrycznych samochodów. To jest tylko kilka przykładów. Mam wrażenie, że zaledwie w ciągu ostatnich 12 miesięcy cały świat stanął niemal na głowie, widzę mnóstwo realnych zmian w moim otoczeniu. Tego nie da się na razie uwzględnić w modelach statystycznych ale napawa to optymizmem.

Z drugiej jednak strony nie dajmy się terroryzować. Eko obawy zabrały tej kobiecie z artykułu powyżej radość z wczesnego macierzyństwa, inne dobrowolnie całkowicie z tego rezygnują. Dla mnie to jeden z najbardziej ekstremalnych przykładów ekoterroru. Jeśli wszyscy poszlibyśmy w ich ślady, no to faktycznie gatunek ludzki wyginie znacznie wcześniej niż wszelkie ekologiczne modele statystyczne przewidują. A jeśli podejmujemy takie ważne decyzje to przynajmniej zróbmy to na podstawie własnego przeglądu stanu nauki, a nie na podstawie artykułów z drugiej ręki pisanych przez dziennikarzy czy eko wojowników. Wiedzę coraz częściej czerpiemy z Internetu, gdzie każdy może napisać wszystko. Żyjemy w erze fałszywych informacji, w dobie ogromnej manipulacji.

I na koniec taka opowiastka. W grupie na Fejsbuku (bodajże to była grupa dla posiadaczy Termomisia) wywiązała się dyskusja na temat alergii pokarmowych i tego, czy jajko jest nabiałem. Nie wiem jak Wy, ale ja jeszcze nie widziałam krowy, która by znosiła jajka. Ale jedna Pani gorąco się spierała przytaczając artykuł w Wikipedii, w którym stało jak wół, że jajko to nabiał! Wikipedia nie jest zła, ale ta Pani przeoczyła fakt, że jedyny przypis do tego artykułu pochodził ze…. Słownika Języka Polskiego. Jajko tylko semantycznie jest nabiałem, przecież konik morski nie jest koniem a świnka morska nie jest świnią :). Gdyby komuś przyszło do głowy sprawdzić definicję nabiału w Wikipedii to artykuł ten został już znacząco rozszerzony i zaktualizowany, a różnica między nabiałem semantycznym a faktycznym wytłumaczona jak hmmm krowie na rowie :).

Nie bądźmy krowami.

*Gdyby ktoś się zastanawiał to my akurat szczepimy małe Pimposhki wg. kalendarza szczepień, szczepionkami, które oferuje tutejsza służba zdrowia.

Read more